Kto dziedziczy po bezdzietnej ciotce? Masz ciocię w rodzinie? Niestety, jest ona schorowana i lekarz każe przygotować się na wszystko, co najgorsze? Ciocia poza Tobą nie ma w sumie nikogo innego, kto by o niej pamiętał i się na co dzień zajmował? Sporo osób zastanawia się, jak to wygląda pod kątem prawnym, jeśli chodzi o spadek. Jakie są możliwości w kontekście przeniesienia praw do majątku? Co jest tutaj szczególnie rekomendowane przez prawników i radców prawnych? Kto ma prawo do zachowku w pierwszej kolejności?
Rozmaite sposoby przeniesienia majątku ruchomego i nieruchomego
Jeśli Twoja ciocia nie ma dzieci (i nigdy ich nie posiadała) oraz nie była w żadnym związku małżeńskim, to tym bardziej warto zadbać o kwestie prawne. Nie da się bowiem ukryć, że po śmierci danej osoby sporo pozostałych członków rodziny sobie o niej… przypomina. Niestety, przede wszystkim pod kątem przejęcia ewentualnych majątków. Zaleca się, by tego typu sprawy były zatem odpowiednio wcześnie uregulowane. Twoja ciocia chce przepisać Ci dom lub mieszkanie? Warto, by to zrobiła jeszcze za życia. Wówczas potem nie będą występować żadne komplikacje na płaszczyźnie prawnej. A niestety niekiedy dzieje się tak, że rodzina zaczyna nagle domagać się swoich praw. Warto zaznaczyć, że osoby zainteresowane tym zagadnieniem mają do dyspozycji przede wszystkim dwie opcje. Jedna to darowizna. Na jej mocy można przekazać majątek ruchomy oraz nieruchomy. Co istotne, ten dokument musi być złożony w odpowiednim (dla miejsca zamieszkania) Urzędzie Skarbowym. Ma to spore znaczenie. Załóżmy, że otrzymasz od cioci dom/mieszkanie, które potem sprzedasz, by kupić większą nieruchomość. Wówczas w akcie notarialnym możesz śmiało wskazać, że miałeś pieniądze na zakup, które pochodziły ze spieniężenia darowizny. W razie czego można również skorzystać z testamentu. Ostatnia wola powinna być spisana dokładnie oraz zgodnie z aktualnymi przepisami. Dlatego rekomenduje się, by wcześniej udać się do fachowca od prawa. Ekspert udzieli Ci bowiem wszystkich istotnych informacji. Dzięki temu taki testament będzie ważny w świetle polskiego prawa.
Jaka jest najlepsza opcja?
Chodzi o spisanie testamentu. Wówczas nie będzie już żadnej wątpliwości, komu należy się dany majątek ruchomy bądź nieruchomy. Warto tutaj wspomnieć o kilku istotnych kwestiach w czasie realizowania tego zadania. Przede wszystkim Twoja ciocia musi samodzielnie spisać testament. Jeśli nie ma męża i dzieci, to raczej tutaj nie można się pomylić. Warto jednak wspomnieć, że czasami np. babcia spisuje testament i opisuje tam też to, co i komu przekazuje dziadek. A zasada jest taka, że np. wspólne testamenty małżeńskie w świetle polskiego prawa są nieważne. Dodatkowo testament powinien być napisany własnoręcznie. Nie można używać w tym celu np. swojego komputera przenośnego lub stacjonarnego. Tak samo, jak maszyny do pisania. Liczy się to, by ostatnia wola została napisana przy pomocy długopisu, ołówka albo pióra. Testament nie może być także podyktowany drugiej osobie. Taki dokument również będzie uznany za nieważny. Nie może być zatem tak, że np. Twoja ciocia podyktuje treść testamentu, Ty go spiszesz, a ona jedynie naniesie podpis. Najlepiej byłoby, gdyby to zrobiła od początku do końca samodzielnie. Tak, by potem nie było np. żadnych prób podważania ostatniej woli zmarłej. Co ważne, na końcu powinien znajdować się wyraźny podpis. Trzeba posłużyć się tutaj swoim całym imieniem oraz nazwiskiem. Nie można używać np. samych parafek lub jedynie inicjałów. Warto, by została umieszczona data. Co prawda jej brak nie oznacza, że konkretny testament na pewno będzie uznany za nieważny (w czasie postępowania można postarać się ustalić to, kiedy dany dokument został sporządzony). Data jest szczególnie ważna, gdy np. Twoja ciocia już kiedyś spisała testament, ale finalnie zmieniła swoją wolę. Wówczas ostatni dokument tego typu jest tutaj najistotniejszy.
Czy trzeba zapłacić zachowek?
Obawiasz się, że w przyszłości czeka Cię trudna przeprawa z niektórymi członkami rodziny, którzy być może będą domagać się od Ciebie odszkodowania w tej właśnie formie? Instytucja „zachowku” jest bardzo dokładnie opisana w artykule 991 Kodeksu Cywilnego. Trzeba jednak zaznaczyć, że tylko niektóre osoby mogą na to liczyć w praktyce. W końcu przepisy jasno określają, że pomiędzy spadkobiercami i ewentualnymi uprawnionymi muszą występować silne więzi rodzinne. Zgodnie z wyżej wymienionym artykułem, szansę na otrzymanie zachowku mają zaś wyłącznie zstępni, małżonkowie oraz rodzice spadkodawcy. Jeśli zatem Twoja ciocia nigdy nie miała męża oraz dzieci, a jej rodzice nie żyją, to nie ma się tutaj czego obawiać. Jeśli chodzi o zstępnych (bo to pojęcie jest dość enigmatyczne), to chodzi o dzieci i wnuki. W tym przypadku takich spadkobierców nie ma. Nie trzeba zatem obawiać się, że nagle ktoś będzie chciał uzyskać to odszkodowanie. Warto jednak odpowiednio wcześnie uregulować sprawy prawne na tej płaszczyźnie. Dobrze byłoby zatem, by ciocia spisała testament i dokładnie określiła, komu zapisuje swój majątek.